زیبایی‌شناسی: دلالت‌های مفهومی و کاربردی در حوزه یادگیری، آموزش و روانشناسی

دوره 7، شماره 80، بهمن 1403، صفحات 1 - 12

نویسندگان : الهه عرب فروشانی و امیر قمرانی *

چکیده :
زیبایی‌شناسی مفهومی است که بر اهمیت شناخت کسب‌شده از طریق حواس یعنی احساسات تأکید دارد. این مفهوم در زمینه‌های گوناگون نظیر فلسفه، عصب‌شناسی و طراحی محصولات مطرح شده و اخیرا به حوزه روانشناسی و آموزش نیز بسط و گسترش یافته است. در این مقاله قصد داریم با مروری بر پژوهش‌های انجام شده در رابطه با زیبایی‌شناسی در حوزه درمان و آموزش، کاربرد و ابعاد آن را تبیین نموده و به درک واضح‌تری از این مفهوم نوین دست یابیم. روش پژوهش، مروری از نوع روایتی است. جامعه پژوهش در بر گیرنده کلیه مقالاتی بود که با کلیدواژه‌های انگلیسی aesthetics, psychology of aesthetic, aesthetics and education در پایگاه‌های علمی؛ Google Scholar, ScienceDirect, PubMed, PsycNet, ResearchGate و کلیدواژه‌های فارسی زیبایی‌شناسی، روانشناسی زیبایی‌شناختی، زیبایی‌شناسی و آموزش در پایگاه‌های علمی Magiran, Irandoc, ISC, SID در فاصله زمانی 1954 الی 2024 و 1388 تا 1403، یافت شد. تعداد 86 مقاله مورد بررسی قرار گرفت، سپس با روش نمونه‌گیری هدفمند بر اساس ملاک‌های ورود و خروج پژوهش، تعداد 16 مقاله به عنوان نمونه نهایی گزینش گردید و مطالعات حاصل از منابع منتخب مقایسه، تحلیل و تفسیر و نتایج استخراج شد. نتایج نشان داد زیبایی‌شناسی می‌تواند در حوزه‌های نوین و جدیدی، در مداخلات روان‌شناختی و آموزش مؤثر باشد. این حوزه‌ها شامل احساسات، تخیل، خلاقیت، یادگیری و بهزیستی روانی بودند. درمانگران و مربیان می‌توانند با اهمیت دادن به زیبایی‌شناسی در کار خود، به شکل قابل توجهی به ارتقاء سلامت روان و یادگیری بهتر کودکان کمک کنند. زیبایی‌شناسی می‌تواند به عنوان یک رویکرد مداخلاتی مؤثر، در رشد و ارتقاء توانمندی‌ها و احساسات شناخته شود که تأثیرات مفیدی بر شناخت و بهزیستی به جا ‌می‌گذارد.

کلمات کلیدی :
زیبایی‌شناسی، یادگیری، آموزش، روانشناسی