جایگاه حق سکوت متهم در حقوق کیفری افغانستان

دوره 5، شماره 53، آبان 1401، صفحات 27 - 37

نویسندگان : حسین شریفی‌ زیرکسار *

چکیده :
نظام‌های کیفری که تأکید بر منصفانه و عادلانه بودن دارسی دارند و یکی از مولفه‌های آن‌ها حمایت از حقوق دفاعی متهم در مقابل مقامات قضایی و دادرسی منصفانه است. حق سکوت متهم، یکی از حقوق اساسی آن بوده که تنها و مجزا از سایر حقوق متهم نیست، بلکه ترکیب از سایر حقوق متهم اند. اصل برائت، اصل ممنوعیت شکنجه، اصل کرامت انسانی و استقلال متهم از جمله مبانی حق سکوت و ارکان تشکیل دهنده آن به شمار می‌روند. مطابق این حق، متهم وظیفه اثبات بی‌گناهی خویش را در مراحل دادرسی کیفری ندارند بلکه وظیفه مقامات قضایی و دادستان اند که ادله اثبات جرم را دریافته و متهم را بر اساس آن محکوم نمایند. قوانین کیفری افغانستان با پذیریش اصل منصفانه و عادلانه بودن دادرسی کیفری، تأکید بر حق سکوت متهم نموده است. قانون اساسی افغانستان به صورت ضمنی، اشاراتی به آن نموده اند. اخذ اقرار و اعتراف از متهم بدون حضور در محکمه و یا به وسیله اکراه و موارد آن را مردود دانسته است. قانون اجراآت جزایی نیز در ماده 150 بیان نموده که متهم می‌تواند در برابر هر سوالی که از وی پرسیده می‌شود سکوت اختیار نماید و در ماده 8 هم‌چنین بیان نموده که پولیس، دادستان و قاضی قبل از محاکمه وظیفه دارند که حقوق متهم را برای وی بازگو نمایند. در انجام تحقیق حاضر از روش تحلیلی – توصیفی بکار رفته که مطالب با توجه مواد قانونی افغانستان، فیش برداری شده و بعداً مورد تحلیل و ارزیابی صورت گرفته است.

کلمات کلیدی :
متهم، حق سکوت، دادستان، اصل برائت، اصل کرامت انسانی و اصل ممنوعیت شکنجه.