جستاری بر مفهوم شناسی ««برهان» در قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی

دوره 5، شماره 49، تیر 1401، صفحات 363 - 377

نویسندگان : فاطمه جوکار و محمّدمهدی کریمی نیا * و مجتبی انصاری مقدم

چکیده :
قرآن کریم از بزرگترین معجزاتی است که خداوند از طریق پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در اختیار بشر قرار داده و هر کلمه از آن، اعجازی از فصاحت و بلاغت است که در خود نهفته دارد. یکی از این واژه ها کلمه ‏«برهان» می باشد که در چندین آیات از سوره های قرآن به کار رفته که با تناسب به سیاق و فضای آیه از معانی خاصی برخوردار است. البته در کنار معنای خاص، معانی متعددی از آن افاضه شده است. در مقاله حاضر درصدد آن هستیم تا با بررسی آیات و با فرایند توصیفی _تحلیلی معانی ‏«برهان» ‏ را با توجه به نگاه مفسرین از جمله علامه طباطبایی و فخر رازی مفهوم ‏«برهان» ‏ را مورد بررسی قرار دهیم. از آن این نتایج حاصل شده است که مفهوم ‏«برهان» ‏ در قرآن دارای این معانی است از جمله: حجت، دلیل یقین آور و قاطع، قرآن، بینه، نشانه و آیات، رسول خدا، و معجزه و نیز علم شهودی می‏باشد.

کلمات کلیدی :
برهان‏، قرآن، حجت، دلیل، طباطبایی، فخررازی.